ในปี 2561 เศรษฐกิจคิวบาประสบความท้าทายดังต่อไปนี้ (1) สหรัฐฯ ยังไม่ยกเลิกมาตรการคว่ำบาตรทางเศรษฐกิจ การค้า และการเงินต่อคิวบา (2) ได้รับผลกระทบจากภัยธรรมชาติ เช่น ภัยแล้งและเฮอร์ริเคน และ (3) มีเงินทุนสํารองระหว่างประเทศและเชื้อเพลิงน้อย โดยในปี 2561 เศรษฐกิจคิวบาเติบโตร้อยละ 1.2 และรับนักท่องเที่ยวรวม 4.75 ล้านคน ซึ่งต่ำกว่าที่คาดการณ์ไว้คือ 5 ล้านคน [su_spacer size=”20″]
นโยบายเศรษฐกิจปี 2562 คือควบคุมรายจ่าย ส่งเสริมการเติบโต โดยรัฐบาลคาดว่า เศรษฐกิจปี 2562 จะเติบโตในอัตราร้อยละ 1.5 ไม่เพิ่มภาระหนี้ต่างประเทศ และส่งเสริมการลงทุนต่างประเทศ (FDI) ให้เติบโตในอัตราร้อยละ 20.5 ทั้งนี้ การส่งเสริม FDI เป็นประเด็นผลักดันหลักของยุทธศาสตร์การพัฒนาประเทศ [su_spacer size=”20″]
เศรษฐกิจคิวบาเปิดกว้างและพึ่งพาการค้าต่างประเทศ โดยสินค้าและบริการส่งออกหลักของ คิวบา ได้แก่ ชีวเภสัชภัณฑ์ บริการด้านการแพทย์ โทรคมนาคม และการท่องเที่ยว เหล้ารัม และยาสูบ และคิวบานําเข้าสินค้าจากต่างประเทศเป็นจํานวนมากและหลากหลาย โดยเฉพาะสินค้าอุตสาหกรรม เคมีภัณฑ์ และอาหาร โดยปัจจุบัน คิวบามี FTA และความตกลงสิทธิพิเศษทางการค้ากับสหภาพยุโรป เม็กซิโก ประเทศแคริบเบียน (CARICOM) และ Latin American Integration Association (ALADI) [su_spacer size=”20″]
รูปแบบธุรกิจในคิวบาประกอบด้วย (1) บริษัทของรัฐ (2) บริษัทแบบผสม ซึ่งเป็นการร่วมทุนระหว่างบริษัทคิวบากับบริษัทต่างชาติ (3) บริษัทต่างชาติ (4) อื่น ๆ เช่น สหกรณ์ สมาคม เป็นต้น ทั้งนี้ บริษัทต่างชาติที่ประสงค์จะทําธุรกิจกับคิวบา สามารถติดต่อกับบริษัทที่สนใจได้โดยตรง โดยไม่จําเป็นต้องจดทะเบียนเป็นบริษัทคิวบา จัดตั้งสำนักงานหรือมีผู้แทนบริษัทในคิวบาก่อน รวมถึงไม่ต้องดําเนินการผ่านคนกลาง (exclusive distributor) [su_spacer size=”20″]
ข้อได้เปรียบในการเข้าไปลงทุนในคิวบา คือ (1) แรงงานคิวบามีการศึกษาสูง (2) รัฐบาลจัดสรรโครงสร้างขั้นพื้นฐาน ได้แก่ เครือข่ายโทรคมนาคมครอบคลุมทั้งประเทศ ท่าอากาศยานกว่า 20 แห่ง เส้นทางขนส่งทางถนนและทางรถไฟ และไฟฟ้าครอบคลุมกว่าร้อยละ 95 ของพื้นที่ทั่วประเทศ (3) ตลาดผู้บริโภคในคิวบาประกอบด้วยชาวคิวบากว่า 11 ล้านคน และนักท่องเที่ยวต่างชาติ ซึ่งเติบโตขึ้นทุกปี โดยปี 2558 มีนักท่องเที่ยว 3.5 ล้านคน ปี 2559 มี 4 ล้านคน ปี 2560 มี 4.6 ล้านคน และปี 2561 มี 4.75 ล้านคน และ (4) คิวบาปลอดภัยและมีเสถียรภาพทางการเมือง สังคม และกฎหมาย [su_spacer size=”20″]
นอกจากนี้ คิวบามีการคุ้มครองและสิทธิประโยชน์การลงทุน ดังนี้ (1) รัฐบาลคิวบาปกป้องธุรกิจต่างชาติ โดยไม่มีการยึดครองกิจการเอกชนเป็นของรัฐ (2) สิทธิประโยชน์การลงทุนที่ได้รับอนุมัติแล้วจะคงอยู่ตลอดระยะเวลาที่ได้รับอนุมัติ (3) รัฐบาลคิวบาปกป้องธุรกิจต่างชาติในประเทศจากการฟ้องร้องโดยประเทศที่สาม และ (4) คิวบาอนุญาตให้บริษัทต่างชาติแจกจ่าย ปันผลหรือกําไรจากการลงทุนในคิวบาไปต่างประเทศได้อย่างเสรี [su_spacer size=”20″]
เขตเศรษฐกิจพิเศษ Mariel ตั้งอยู่ใกล้ท่าอากาศยานฝั่งตะวันตกของประเทศศูนย์กลางวิทยาศาสตร์ (Scientific Hub) ประจําฝั่งตะวันตกของกรุงฮาวานา มหาวิทยาลัย 3 แห่ง อ่าวและท่าเรือน้ำลึก ซึ่งได้รับการพัฒนาโดยบริษัทจากสิงคโปร์ เชื่อมโยงกับเส้นทางคมนาคมทางถนนและทางรถไฟ และให้สิทธิประโยชน์ด้านภาษีและเงินเดือนเป็นพิเศษ และในปี 2561 มีบริษัทใหม่ 40 แห่งเข้ามาลงทุน มีบริษัทที่เข้ามาลงทุนแล้ว 7 แห่งต่ออายุสัญญาเพื่อขยายการลงทุน [su_spacer size=”20″]
ในส่วนของ Portfolio of Foreign Investment Opportunities 2018 – 2019 นั้น ประกอบไปด้วย 525 โครงการ มูลค่าการลงทุนรวมกว่า 11,609 ล้านดอลลาร์สหรัฐ โดยเน้นส่งเสริมการลงทุนในสาขาการท่องเที่ยว รวม 187 โครงการ การเกษตรและอาหาร รวม 108 โครงการ และน้ำมัน รวม 105 โครงการ [su_spacer size=”20″]
มีตัวอย่างโครงการ ดังนี้ [su_spacer size=”20″]
(1) การเกษตรและอาหาร อาทิ การฟื้นฟูการพัฒนาและเพิ่มการผลิตและการค้าพืชรสเปรี้ยว (citrus fruit) ใน จ. Matanzas (ติดกับกรุงฮาวานา) การผลิตผักสดและกล้วยเพื่อการท่องเที่ยวและการส่งออกการผลิตนมและผลิตภัณฑ์จากนมใน จ. Sancti Spiritus (ภาคกลาง) การลงทุนในโรงงานผลิตลูกอม ไอศกรีมผลไม้ คุกกี้ และซีเรียลที่กรุงฮาวานา และ จ. Santiago de Cuba (ภาคตะวันออกเฉียงใต้ใหญ่เป็นอันดับ 2 รองจากกรุงฮาวานา) การผลิตแป้งสาลีที่กรุงฮาวานา จ. Santiago de Cuba และ จ. Cienfuegos (ภาคใต้) การบริหารจัดการโรงงานผลิตกุ้งใน จ. Sancti Spiritus Granma (ภาคตะวันออก) Camaguey (ภาคกลางฝั่งตะวันออกใหญ่เป็นอันดับ 3) และ Las Tunas (ภาคตะวันออก) เป็นต้น [su_spacer size=”20″]
(2) เภสัชกรรมและชีวเภสัชภัณฑ์ อาทิ การสร้างโรงงานผลิตวัคซีนต่อต้านโรคอหิวาต์สุกรใน จ. Camaguey การสร้างโรงงานผลิตสารยับยั้งการเติบโตของเซลส์ สารภูมิต้านทานสําหรับรักษาโรค และสารสกัดจากรกบริสุทธิ์ในเขตเศรษฐกิจพิเศษ Mariel การผลิตวัสดุชีวภาพ เป็นต้น [su_spacer size=”20″]
(3) อสังหาริมทรัพย์และการท่องเที่ยว อาทิ การสร้างและการค้าขายโรงแรมและวิลล่าในย่านท่องเที่ยวของกรุงฮาวานา และชายทะเลฝั่งตะวันออกของประเทศ การบริหารจัดการสวนสนุก จ. Varadero (ภาคเหนือ) การค้าและการบริหารจัดการโรงแรม (83 โครงการ) เป็นต้น [su_spacer size=”20″]
(4) อุตสาหกรรม อาทิ การผลิตกระป๋อง ถุง และกล่อง การปรับปรุงโรงงานผลิตบรรจุภัณฑ์พลาสติก (Labiofam) ในกรุงฮาวานา เป็นต้น [su_spacer size=”20″]
ผู้สนใจการลงทุนในคิวบาสามารถสืบค้นและสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ (1) Chamber of Commerce of the Republic of Cuba ไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์ relasmacamara.com.cn เว็บไซต์ www.camara cuba.cu และ (2) Center for the Promotion of Foreign Trade and Foreign Investment ไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์ procubainfoamincex.cu เว็บไซต์ www.procuba.cu โดยหากสนใจโครงการอื่นนอกเหนือจากที่ปรากฏใน Portfolio ผู้ลงทุนสามารถเสนอให้ฝ่ายคิวบาพิจารณาเพิ่มเติมได้ [su_spacer size=”20″]
สถานเอกอัครราชทูต ณ กรุงเม็กซิโก
