ภาพรวมการคมนาคมของอินโดนีเซีย -

อินโดนีเซียใช้เส้นทางคมนาคมทางถนนเป็นหลักในการสัญจร โดยส่วนใหญ่จะมีศูนย์รวมอยู่ที่เกาะชวา ซึ่งเป็นเกาะเศรษฐกิจหลักของประเทศและมีประชากรจำนวนมากที่สุด โดยเกาะชวาและเกาะสุมาตรามีเส้นทางรถไฟครอบคลุมในพื้นที่ต่าง ๆ แต่ไม่เชื่อมถึงกัน รวมถึง urban commuter line ในเมืองสำคัญ อาทิ จาการ์ตา เมดาน ส่วนการคมนาคมทางน้ำก็เป็นเส้นทางสำคัญทั้งในแง่การสัญจรและการขนส่งสินค้า โดยเฉพาะการสัญจรในเกาะที่ยังไม่พัฒนาเทียบเท่าชวา ส่วนการบินเป็นการคมนาคมที่สะดวกที่สุดแต่มีราคาสูงกว่าการเดินทางประเภทอื่น ๆ ซึ่งในปัจจุบันเศรษฐกิจอินโดนีเซียขยายตัวอย่างต่อเนื่อง ประชากรมีรายได้เพิ่มขึ้น และกลุ่มชนชั้นกลางกำลังขยายตัว ทำให้การบินเป็นการคมนาคมที่ได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง

การพัฒนาระบบคมนาคมและโครงสร้างพื้นฐานเป็นหนึ่งในนโยบายสำคัญของรัฐบาลอินโดนีเซีย และได้รับการสานต่อและยกระดับการดำเนินการให้เข้มข้นขึ้นในช่วงการดำรงตำแหน่งของ ประธานาธิบดี Joko Widodo โดย อินโดนีเซียได้โยงการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานทั้งภายในประเทศและระหว่างประเทศ ให้เป็นส่วนหนึ่งของการส่งเสริมเศรษฐกิจและพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ และเพิ่มความสามารถในการแข่งขันระดับนานาชาติ รวมถึงการกระจายความเจริญออกจากเกาะชวา ผ่านการปรับปรุงถนน ทางรถไฟ ท่าเรือ สนามบิน และเชื่อมโยงโครงสร้างพื้นฐานต่าง ๆ เหล่านี้ เข้ากับศูนย์การผลิตนิคมอุตสาหกรรม และเขตเศรษฐกิจพิเศษ เพื่อดึงดูดการลงทุน ถ่ายทอดเทคโนโลยี เพิ่มการจ้างงาน รวมถึงประกาศให้การลงทุนด้านคมนาคมและโครงสร้างพื้นฐานเป็นหนึ่งในสาขาที่อินโดนีเซียต้องการส่งเสริมการลงทุนเป็นพิเศษผ่านระบบ Public-Private Partnership (PPP)

ทั้งนี้ ในช่วง 5 ปีที่ผ่านมาอินโดนีเซีย ได้รับการลงทุน FDI ในอุตสาหกรรมยานพาหนะและการขนส่งคมนาคม มากที่สุดเป็นลำดับที่ 5 ของทุกสาขา รวมถึงมีการใช้จ่ายภาครัฐและดำเนินโครงการก่อสร้างโครงสร้างพื้นฐานอย่างต่อเนื่อง

โอกาสการลงทุนในสาขาคมนาคมสำหรับต่างชาติ

ธุรกิจการบิน เป็นสาขาที่น่าสนใจสำหรับนักลงทุนต่างชาติ เนื่องจากมีตลาดขนาดใหญ่ ความต้องการใช้บริการเพิ่มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่องสอดรับกับการขยายตัวของประชากร การขยายตัวทางเศรษฐกิจ และนโยบายส่งเสริมการเดินทางและการท่องเที่ยว รวมทั้ง รัฐบาลอินโดนีเซียมีนโยบายขยายและปรับปรุงโครงสร้างพื้นฐานด้านการบินอย่างต่อเนื่อง แต่ปัจจุบันยังมีผู้เล่นจำนวนไม่มากนัก

การคมนาคมที่สอดคล้องกับนโยบายเศรษฐกิจ สีเขียว อาทิ การสร้าง charging stations สำหรับรถยนต์ไฟฟ้า การเปิดให้บริการขนส่งมวลชนด้วยรถไฟฟ้า ฯลฯ โดยอาจเป็นตลาด niche

การพัฒนาระบบคมนาคมในเมืองหลวงใหม่ (IKN) รัฐบาลอินโดนีเซียจะยังดำเนินการพัฒนา IKN ต่อไป โดยโครงการสำคัญได้แก่ การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานการ ขนส่งทางเรือบริเวณ IKN ซึ่งรวมถึง seaport, special seaport และเส้นทางการขนส่งสินค้าทางทะเล สนามบิน แห่งใหม่ (Nusantara VVIP Airport) ระบบขนส่งทางราง (autonomous rail transit – ART) และรวมถึงเส้นทางเชื่อมต่อระหว่างเมืองต่าง ๆ และขนส่งมวลชนภายใน IKN รวมถึงรถประจำทาง EV ซึ่งจะเน้นการใช้พลังงานสะอาด ที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ซึ่งรัฐบาลอินโดนีเซียประสงค์ให้นักลงทุนเข้ามาลงทุนในโครงการต่าง ๆ

โครงการพัฒนาการคมนาคมที่โดดเด่นซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของ BRI

อาทิ (1) การก่อสร้างรถไฟ ความเร็วสูง Whoosh เส้นทางจาการ์ตา-บันดุง ซึ่งมีแผนจะขยายเส้นทางไปยังทิศตะวันออก จนถึงเมืองสุราบายา (2) การสร้าง MRT สายตะวันออก-ตก ระยะทาง 100 กิโลเมตร เพื่อเชื่อมต่อจังหวัดบันเติน จาการ์ตา และ จังหวัดชวาตะวันตก (3) โครงการรถไฟสุลาเวสี เพื่อเชื่อมเส้นทางระหว่าง จ. สุลาเวสีเหนือ และ จ. สุลาเวสีใต้ ระยะทาง 1,513 กิโลเมตร (4) สะพาน Suramadu เชื่อมเกาะชวากับเกาะมาดูรา (Madura) ความยาว 5.4 กิโลเมตร

(Source: Boston University, Global Development Policy Center)

ความร่วมมือด้านคมนาคมไทย – อินโดนีเซีย

สายการบินที่มีเส้นทางระหว่างไทย – อินโดนีเซีย ได้แก่ การบินไทย สายการบินการูด้า แอร์เอเชีย ไลออนแอร์ และบาติกแอร์ โดยมีเส้นทางจากกรุงจาการ์ตา – กรุงเทพฯ บาหลี – กรุงเทพฯ และเมดาน-กรุงเทพฯ

โดยปัจจุบันทั้งไทยและอินโดนีเซียประสงค์จะขยายเส้นทางการบินระหว่างกันมากขึ้น โดยเฉพาะในพื้นที่เมดาน – หาดใหญ่ ซึ่งจะช่วยส่งเสริมเศรษฐกิจสองฝ่าย

ในด้านการเชื่อมต่อระบบโลจิสติกส์และคมนาคม โดยเฉพาะกับนิคมอุตสาหกรรมและเขตเศรษฐกิจพิเศษ เพื่อดึงดูดการลงทุนและการขยายตัวทางเศรษฐกิจนั้น อินโดนีเซียมองว่าไทยมีความก้าวหน้ากว่าในการออกแบบนิคมอุตสาหกรรมและระบบโลจิสติกส์ และประสงค์จะแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับไทยในเรื่องดังกล่าว

โดยนาย Budi Karya Sumadi รัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคมอินโดนีเซีย และคณะ ได้เดินทางไปศึกษาดูงานที่ท่าเรือแหลมฉบังเมื่อเดือน ก.พ. 2567 และได้ชื่นชมการบริหารจัดการท่าเรือและการจัดระบบโลจิสติกส์ของไทย พร้อมสนับสนุนให้ท่าเรือของอินโดนีเซีย นำผลการศึกษาดูงานจากไทยไปปรับใช้กับการพัฒนาในอินโดนีเซีย

ข้อมูล : สถานเอกอัครราชทูต ณ กรุงจาการ์ตา

เรียบเรียง : ศูนย์ธุรกิจสัมพันธ์