ฮ่องกงเป็นเมืองที่ประชากรส่วนใหญ่มีอายุขัยยืนยาวเป็นอับดับต้น ๆ ของโลก อันเนื่องมาจากปัจจัยหลาย ๆ ด้าน โดยเฉพาะสภาพสิ่งแวดล้อมที่ดีทั้งทางธรรมชาติและสิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้น ความมั่นคงและความเจริญทางเศรษฐกิจ ความใส่ใจของรัฐบาลในเรื่องสวัสดิการ และความพร้อมในเรื่องสาธารณสุข ตามข้อมูลสถิติของประชากรโลกประจำปี 2563 ของหน่วยงานสหประชาชาติ (the United Nations) พบว่า ประชากรฮ่องกงในทุก ๆ 100,000 ราย จำนวน 47 ราย จะเป็นผู้สูงอายุที่มีอายุขัย 100 ปีหรือมากกว่า และกว่าร้อยละ 84 จะเป็นเพศหญิง
นอกเหนือจากปัจจัยสิ่งแวดล้อมภายนอกที่ทำให้ประชากรฮ่องกงมีสุขภาพดีและยืนยาวนั้น ในส่วนของปัจจัยภายในอาหารเป็นสิ่งสำคัญที่ชาวฮ่องกงให้ความใส่ใจเป็นพิเศษ โดยทั่วไปผู้บริโภคในฮ่องกงจะเน้นบริโภคอาหารที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกายเป็นหลัก ประกอบด้วยพืชผักและธัญพืช ในขณะเดียวกันก็พยายามหลีกเลี่ยงการรับประทานเนื้อสัตว์หรือลดปริมาณให้น้อยลง จึงทำให้ผลิตภัณฑ์อาหารเนื้อสัตว์ที่ทำจากพืช (plant-based meat) ซึ่งเป็นนวัตกรรมอาหารแบบใหม่ที่มีกระบวนการผลิตหลักมาจากพืช ผัก ผลไม้ น้ำมัน ธัญพืช และถั่วหลากหลายชนิด และถูกนํามาดัดแปลงให้มีกลิ่น รสชาติ รูปลักษณ์ และเนื้อสัมผัสที่คล้ายคลึงกับเนื้อสัตว์จริง ทำให้รับประทานง่ายและเหมาะกับกลุ่มคนรักสุขภาพ ได้กลายเป็นที่นิยมอย่างมากสำหรับผู้บริโภคในฮ่องกง ซึ่งอาหารประเภทนี้นอกจากจะช่วยรักษารูปร่างให้สวยงามแล้ว ยังช่วยลดการก่อเกิดโรคมะเร็ง โรคหัวใจ และช่วยให้ผิวพรรณมีสุขภาพที่ดีขึ้น นอกจากนี้ ผลิตภัณฑ์อาหารเนื้อสัตว์ที่ทำจากพืชยังเป็นนวัตกรรมการผลิตอาหารที่จะมาทดแทนเนื้อสัตว์ในอนาคต และสามารถลดการเกิดก๊าซเรือนกระจกที่เกิดจากอุตสาหกรรมปศุสัตว์ซึ่งเป็นหนึ่งในสาเหตุหลักของการเกิดภาวะโลกร้อน
ความนิยมของผลิตภัณฑ์อาหารเนื้อสัตว์ที่ทำจากพืช (plant-based meat) ในฮ่องกง
ผลการสํารวจในปี 2563 ของบริษัท Deliver๐๐ แพลตฟอร์มที่ให้บริการสั่งอาหารแบบออนไลน์ของฮ่องกง แสดงให้เห็นว่า อัตราการสั่งซื้ออาหารหรือผลิตภัณฑ์อาหารเนื้อสัตว์ที่ทำจากพืชของผู้บริโภคในฮ่องกงขยายตัวถึงร้อยละ 160 ส่งผลให้ผู้ประกอบการร้านอาหารบนแพลตฟอร์มฯ จำเป็นต้องขยายจำนวนเมนูอาหารแนวสุขภาพจากเดิมที่มีอยู่ทั้งหมด 309 รายการ เป็น 1,091 รายการ เพื่อรองรับความต้องการของผู้บริโภคที่เติบโตขึ้นอย่างต่อเนื่อง
อีกสาเหตุหนึ่งที่ทำให้ผลิตภัณฑ์อาหารเนื้อสัตว์ที่ทำจากพืชเป็นที่นิยมในฮ่องกงอย่างมากนอกเหนือจากประโยชน์ในเรื่องสุขภาพ คือ การที่ผู้บริโภคต้องการรักษาชีวิตของสิ่งมีชีวิตร่วมโลกอื่น ๆ โดยผลการสํารวจของบริษัท Green Queen ผู้จัดจําหน่ายอาหารและเครื่องใช้รักษ์โลกเกี่ยวกับพฤติกรรมการบริโภคเชิงสุขภาพของประชากรในฮ่องกงที่มีอายุ 21 ถึง 50 ปี จำนวน 200 ราย พบว่า ร้อยละ 44 หันมาบริโภคอาหารเชิงสุขภาพ เนื่องจากต้องการลดการฆ่าสัตว์ รักษาสิทธิของสัตว์ (Animal Rights) และเหตุผลทางจริยธรรม (Ethics) ขณะที่ร้อยละ 24 บริโภคอาหารเชิงสุขภาพเพื่อรักษาสิ่งแวดล้อมของโลก และร้อยละ 23 บริโภคอาหารเชิงสุขภาพด้วยเหตุผลด้านโภชนาการและต้องการดูแลสุขภาพ
ผลิตภัณฑ์อาหารเนื้อสัตว์ที่ทำจากพืช (plant-based meat) สัญชาติไทยในตลาดฮ่องกง
ผลิตภัณฑ์อาหารเนื้อสัตว์ที่ทำจากพืชในฮ่องกงนั้นมีหลากหลายประเภทหลากหลายยี่ห้อ ส่วนใหญ่จะนําเข้ามาจากเอเชีย ยุโรป และอเมริกา ซึ่งประเทศไทยก็เป็นหนึ่งในคู่ค้าสำคัญของฮ่องกงในการส่งออกผลิตภัณฑ์เนื้อสัตว์และผลิตภัณฑ์จากพืช ข้อมูลจากกระทรวงพาณิชย์ ประเทศไทยเผยว่า มูลค่าการส่งออกเนื้อและผลิตภัณฑ์จากพืชมาฮ่องกงในช่วงเดือนมกราคม – พฤศจิกายน 2564 อยู่ที่ 2.57 ล้านดอลลาร์สหรัฐ (ประมาณ 91.32 ล้านบาท) โดยไทยนับเป็นประเทศที่ส่งออกผลิตภัณฑ์อาหารเนื้อสัตว์จากพืชมากที่สุดเป็นอันดับที่ 25 ของโลก และเป็นอันดับ 3 ของอาเซียน รองจากสิงคโปร์และมาเลเซีย
ศูนย์ข้อมูลธุรกิจในฮ่องกงขอแนะนําผลิตภัณฑ์อาหารเนื้อสัตว์ที่ทำจากพืชของไทยบางแบรนด์ที่ปัจจุบันจัดจําหน่ายในตลาดฮ่องกง เพื่อเป็นองค์ความรู้และแรงบันดาลใจสำหรับผู้ประกอบการไทยรายอื่นที่ประสงค์จะขยายตลาดของตนเอง ดังนี้
1. OmniPork ผลิตภัณฑ์เนื้อสัตว์โปรตีนจากพืช ผู้ก่อตั้งเป็นชาวฮ่องกงที่ร่วมมือกับทีมวิจัยและนักวิทยาศาสตร์ชาวเอเชียและแคนาดา จัดตั้งโรงงานผลิตในประเทศไทย เป็นแบรนด์ที่ได้รับการตอบรับเป็นอย่างดีและมีชื่อเสียงมากในฮ่องกง รวมทั้งได้รับการจัดอันดับให้เป็นสินค้ายอดนิยม ๑ ใน ๓ ของผลิตภัณฑ์เนื้อสัตว์ตระกูลพืช
2. Meat Zero นวัตกรรมเนื้อสัตว์จากพืชเชื้อสายไทยภายใต้การผลิตของบริษัท เจริญโภคภัณฑ์อาหาร จํากัด (มหาชน) จัดจําหน่ายตามซูเปอร์มาเก็ตชั้นนําของฮ่องกง ห้างสรรพสินค้า ร้านค้าทั่วไป และบนแพลตฟอร์มออนไลน์ โดยเจ้าหน้าที่ของบริษัทฯ ให้ข้อมูลว่า ตลาดผลิตภัณฑ์เนื้อสัตว์จากพืชนั้นค่อนข้างเป็นที่นิยมของตลาดฮ่องกง และมีแนวโน้มว่าจะเติบโตอย่างต่อเนื่อง
3. Let’s Plant Meat ผลิตภัณฑ์เนื้อสัตว์และอาหารแปรรูปจากพืชของบริษัท นิธิฟ้ดส์ จํากัด ซึ่งเป็นสตาร์ทอัพของไทย ถือเป็นแบรนด์น้องใหม่ที่ค่อนข้างมาแรง เพราะมีผลิตภัณฑ์เนื้อสัตว์จากพืชที่มีความหลากหลายและราคาไม่สูงนัก จึงตอบโจทย์ผู้บริโภครายใหม่ที่เริ่มเข้าสู่วงการอาหารสุขภาพได้เป็นอย่างดี
โอกาสของผู้ประกอบการไทย
1. ประเทศไทยมีความพร้อมในเรื่องทรัพยากรขั้นต้นจากการเกษตรที่อุมดมสมบูรณ์ที่สามารถนําไปผลิตและแปรรูปได้อย่างหลากหลาย มีนวัตกรรมเทคโนโลยีการผลิตอาหารที่ค่อนข้างทันสมัย ผนวกกับต้นทุนของระบบโลจิสติกส์มายังฮ่องกงยังมีราคาไม่สูงมากนัก ทำให้เรามีข้อได้เปรียบเรื่องต้นทุนหากเปรียบเทียบกับผลิตภัณฑ์เดียวกันที่มาจากประเทศอื่น ๆ
2. ประเทศไทยมีความโดดเด่นในเรื่องอาหาร โดยเฉพาะความสามารถในการสร้างสรรค์รสชาติอาหารที่หลากหลายและครบรส อาหารจึงเป็นหนึ่งใน “ซอฟต์พาวเวอร์ (Soft Power)” ภายใต้นโยบายเศรษฐกิจสร้างสรรค์ของรัฐบาลไทยในการขับเคลื่อนการพัฒนาประเทศ อีกทั้งรัฐบาลไทยยังส่งเสริมอุตสาหกรรมที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมภายใต้รูปแบบของการพัฒนาเศรษฐกิจชีวภาพ-เศรษฐกิจหมุนเวียน-เศรษฐกิจสีเขียวหรือ “BCG Economy Model” ดังนั้น ผู้ประกอบการไทยจึงควรให้ความสำคัญต่อการนํานวัตกรรม ความคิดสร้างสรรค์ ผลการวิจัย และเทคโนโลยีใหม่ ๆ มาต่อยอดพัฒนาการผลิตเพื่อเพิ่มมูลค่า และยกระดับให้แก่ผลิตภัณฑ์อาหารของไทยให้สามารถแข่งขันในระดับโลกได้ โดยเฉพาะผลิตภัณฑ์เนื้อสัตว์และอาหารแปรรูป จากพืชที่ถือเป็นอาหารแห่งอนาคต (Future Food) ซึ่งเป็นเทรนด์ใหม่ของตลาดโลกขณะนี้และมีแนวโน้มที่จะเติบโตได้อย่างต่อเนื่อง
3. ประเทศไทยสามารถใช้ประโยชน์จากการเป็นเมืองท่าปลอดภาษี และศูนย์กลางการค้าและการลงทุนของ “ฮ่องกง” เพื่อเป็นตลาดส่งออก และเป็นประตูเชื่อมต่อไปสู่ตลาดขนาดใหญ่อย่างจีนแผ่นดินใหญ่และตลาดโลก
สถานกงสุลใหญ่ ณ เมืองฮ่องกง
แหล่งที่มาของข้อมูล
- www.greenqueen.com.hk/44-of-hong-kong-people-who-are-changing-their-diets-are-doing-it-for-animals survey-data-shows/
- www.greenqueen.com.hk/deliveroo-hong-kong-records-160-increase-in-plant-based-food-orders/
- www.ditp.go.th/ditp_web61/article_sub_view.php?filename=contents_attach/676652/676652.pdf&title=6766 52&cate=413&d=0
- www.scmp.com/news/hong-kong/health-environment/article/3184848/hong-kong-ranks-7th-among-places where-people-are?module=lead_hero_story&pgtype=homepage
- https://www.bangkokbiznews.com/social/social education/1006427
- https://www.infoquest.co.th/2022/165421
