นักวิเคราะห์หลายสถาบันมองว่า กิจการต่างชาติในจีนจํานวนมากกลับมาทํางานและดําเนินการผลิตแล้วหลังหยุดไปในช่วงการแพร่ระบาดของโรค COVID-19 และคาดการณ์ว่า การฟื้นตัวทางเศรษฐกิจของจีนเป็นไปอย่างมั่นคงแต่ช้ากว่าที่คาดไว้ โดยการฟื้นตัวในภาคใต้ดีกว่าพื้นที่ทางตอนเหนือของประเทศ นอกจากนี้ การแพร่ระบาดของ COVID-19 อาจเป็นปัจจัยหนึ่งที่เร่งให้บริษัทต่างชาติย้ายฐานการลงทุนและห่วงโซ่การผลิตออกจากจีนได้
[su_spacer]
อย่างไรก็ดี รัฐบาลจีนยังคงมีความมั่นใจว่าแม้การแพร่ระบาดของโรค COVID-19 ได้ส่งผลกระทบต่อบริษัททุนต่างชาติในจีน แต่ไม่มีการเกิดกระแสบริษัททุนต่างชาติย้ายถิ่นฐานออกจากจีนเป็นครั้งใหญ่ และจุดเด่นของจีนในการดึงดูดทุนต่างชาติไม่มีการเปลี่ยนแปลง โดยนักลงทุนต่างชาติมีมุมมองในแง่ดีอย่างต่อเนื่องสําหรับการลงทุนในจีน และความเชื่อมั่นในการดําเนินธุรกิจระยะยาวในจีนไม่มีการเปลี่ยนแปลง โดยนายเหมียว เหวย รัฐมนตรีว่าการกระทรวงอุตสาหกรรมและเทคโนโลยีสารสนเทศจีน ได้แถลงเมื่อวันที่ 20 พ.ค. 2563 ว่า ผลกระทบการระบาดของ COMD-19 ที่ยืดเยื้อ ส่งผลให้จีนเผชิญกับความท้าทายในการรักษาเสถียรภาพของห่วงโซ่อุปทานและห่วงโซ่อุตสาหกรรม แต่เชื่อว่าผู้ประกอบการมักวางห่วงโซ่อุตสาหกรรมของตัวเองใกล้ตลาดใหญ่ และจะเลือกสถานที่ที่มีต้นทุนต่ําในการจัดตั้งบริษัท ซึ่งจีนเป็นตลาดใหญ่ มีแรงจูงใจสูง มีความสมบูรณ์ของระบบอุตสาหกรรมและระบบการผลิตเป็นปัจจัยที่สําคัญ
[su_spacer]
โดยระบบอุตสาหกรรมและห่วงโซ่อุตสาหกรรมของจีนมีความสมบูรณ์ และเป็นตลาดที่ใหญ่ มีแรงจูงใจสูง ซึ่งมีห่วงโซ่อุตสาหกรรมเพียงไม่กี่อย่างที่สามารถจําหน่ายได้เพียงบริษัทเดียวในโลก ดังนั้น หากบริษัทหนึ่งย้ายออกไป และมีบริษัทอื่นเข้ามาบริษัทที่สูญเสียตลาดไปแล้วหากจะแย่งส่วนแบ่งตลาดกลับมาใหม่ก็จะต้องใช้ทรัพยากรมากกว่าเดิมหลายเท่า
[su_spacer]
ทั้งนี้ ทางการจีนไม่ได้ประกาศนโยบายโดยตรงเพื่อป้องกันบริษัทต่างชาติย้ายออกจากจีนโดยตรง แต่มีการออกนโยบายเพื่อส่งเสริม-ดึงดูดการลงทุนจากต่างชาติอย่างต่อเนื่อง เช่น
[su_spacer]
(1) จีนเริ่มใช้กฎหมายว่าด้วยการลงทุนจากต่างชาติ (Foreign Investment Law: FIL) และมาตรการที่ใช้คู่กับ FIL (Draft Implementation Regulation of the Foreign Investment Law) ตั้งแต่วันที่ 1 ม.ค. 2563 ซึ่งได้เพิ่มความโปร่งใสด้านการลงทุน การสนับสนุนการพัฒนากิจการต่าง ๆ ก็มีผลครอบคลุมกิจการที่ใช้เงินทุนต่างชาติอย่างเท่าเทียมกันกับกิจการจีนตามกฎหมาย เช่น เงินทุนสนับสนุนจากรัฐบาล ที่ดิน การลดภาษีและค่าธรรมเนียม qualification licensing การเสนอขออนุมัติโครงการ และนโยบายเกี่ยวกับบุคลากร เป็นต้น อย่างไรก็ดี นักลงทุนบางส่วนมองว่า แม้ FIL อาจเป็นพัฒนาการที่ดีต่อบริษัทต่างชาติ แต่การนําไปใช้จริง โดยเฉพาะในพื้นที่ต่าง ๆ หน่วยงานระดับท้องถิ่นของจีนอาจยังต้องใช้เวลาทําความเข้าใจตัวกฎหมายใหม่และตีความต่อไป
[su_spacer]
(2) เดือน ม.ค. 2562 จีนประกาศใช้มาตรการเกี่ยวกับการปรับปรุงสิ่งแวดล้อมการลงทุนให้ดีขึ้น (Regulation on Optimizing Business Environment) และตามรายงาน Doing Business 2020 จีนได้ขยับขึ้นมาอยู่ อันดับที่ 31 จากอันดับที่ 46 ในปีที่ผ่านมา
[su_spacer]
(3) ปรับลดรายการข้อจํากัด/ข้อห้ามด้านการลงทุน (negative list) อย่างต่อเนื่อง และกําลังจัดทํา negative list ด้านการค้าบริการ
[su_spacer]
(4) เพิ่มเขตทดลองการค้าเสรีในจีน และเร่งการสร้างท่าเรือเสริมณฑลไห่หนาน
[su_spacer]
(5) ปรับลด/ยืดเวลาการจ่ายค่าภาษี ค่าประกันสังคม และค่าเช่าสถานที่ประกอบการ สําหรับบริษัทในจีน (รวมถึงบริษัททุนต่างชาติ) เนื่องจากการแพร่ระบาดของโรค COVID-19 เป็นต้น
[su_spacer]
(6) กระทรวงพาณิชย์จีนได้ออกแนวทางเพื่อส่งเสริมการบริการกิจการต่างชาติ รวมถึงการดึงดูดการลงทุน สร้างเสถียรภาพการค้าการลงทุน และกระตุ้นการบริโภค ตลอดจนสร้างกลไกการทํางานระหว่างหน่วยงานและหน่วยงานระดับท้องถิ่นเพื่อระบุปัญหาของกิจการต่างชาติในการฟื้นฟูกิจการ
[su_spacer]
(7) รัฐบาลกลางและรัฐบาลท้องถิ่นหลายแห่งออกมาตรการด้านการเงิน การคลัง ภาษี ประกันสังคม และการจ้างงานเพื่อช่วยบรรเทาผลกระทบจากการแพร่ระบาด COVID-19 โดยเฉพาะ SMEs ซึ่งนโยบายเหล่านี้ก็มีผลครอบคลุมกิจการต่างชาติด้วย และกว่าร้อยละ 90 ของกิจการต่างชาติเป็น SMEs ซึ่งส่วนมากก็ได้รับประโยชน์จากมาตรการสนับสนุนดังกล่าว
[su_spacer]
(8) China Council for the Promotion of International Trade (CCPIT) ช่วยออกใบรับรอง force majeure ให้บริษัทต่างชาติกรณีที่บริษัทไม่สามารถดําเนินการตามสัญญาหรือส่งสินค้าได้ตามเวลาสืบเนื่องจาก การแพร่ระบาด ช่วยลดความเสียหายตามกฎหมาย ซึ่งไม่นานมานี้ได้ออกใบรับรองให้บริษัทจากสหรัฐฯ และเกาหลีใต้ซึ่ง เกี่ยวข้องกับสัญญามูลค่า 7 ล้านและ 5 ล้านหยวนตามลําดับ และช่วยสนับสนุนเจรจากับคู่ค้าให้ยังดําเนินตามสัญญาต่อไป
[su_spacer]
(9) กลไกการทํางานระดับท้องถิ่นในหลายพื้นที่ช่วยสร้างความเชื่อมั่นและสนับสนุนกิจการ/โครงการต่างชาติในพื้นที่ เช่น มณฑลเจียงซูตั้งกลไกการประสานงานระดับมณฑล municipal และ county มณฑลกวางตุ้งสร้างช่องทางกลไกการติดต่อระหว่างผู้ว่าการมณฑลและบริษัทนานาชาติ และมณฑลเซียงไฮ้ส่งผู้แทนไปเยี่ยม ใน regional headquarters ของบริษัทนานาชาติ ซึ่งมีส่วนช่วยในการแก้ปัญหาเกี่ยวกับสิ่งจําเป็นในการต้านการระบาด การกลับมาดําเนินกิจการโลจิสติกส์และการเงิน เป็นต้น
[su_spacer]