ศูนย์คอนเทนเนอร์รถไฟนครคุนหมิ งก่อตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 4พฤศจิ กายน 2549 โดยบริษัทChina United International Rail Containers Co., Ltd. (CUIRC หรือCRIntermodal) เป็ นศูนย์คอนเทนเนอร์รถไฟ 1 ใน 18 แห่งของจีน ที่ CUIRC ก่อสร้างขึ้นในเขตพั ฒนาเศรษฐกิจและเทคโนโลยีนครคุ นหมิง และพื้นที่โลจิสติกส์หวังเจียยิ่ ง ซึ่งเป็น 1 ใน 4 เขตโลจิสติกส์ สําคัญในนครคุนหมิง จึงถือเป็นท่าเรือบกที่สําคัญอี กแห่งหนึ่งของจีน ที่รัฐบาลมุ่งหวังให้เป็นศูนย์ กลางการขนส่งทางรถไฟของมณฑลยู นนานที่เชื่อมจีนตอนในกับเอเชี ยตะวันออกเฉียงใต้ มีพื้นที่1,239 หมู่ (ประมาณ 516 ไร่) สามารถรองรับสินค้าได้ปีละ400, 000 TEU (ขนาดตู้คอนเทนเนอร์ 20 ฟุต) ปริมาณรองรับสินค้าในปัจจุบันติ ด 3 อันดับแรก จาก 12 แห่งในจีนที่เปิดดําเนิ นการแล้ว[su_spacer size=”20″]
ภายในศูนย์ฯ ประกอบด้วย อาคารสํานักงาน 5 ชั้น 1 อาคาร (ชั้น 1เป็นจุดบริการลูกค้า) และพื้นที่ขนส่งสินค้า โดยพื้นที่ขนส่งสินค้ าสามารถวางตู้คอนเทนเนอร์ได้ ประมาณ 400 ตู้ มีรางรถไฟหลัก 4เส้น คือ สําหรับรถไฟ วิ่งเข้า-ออก 2เส้น และสําหรับวางสินค้า 2 เส้น มีพื้นที่โกดังขนาด 27,000 ตร. ม. และมีอุปกรณ์ยก/ชนสินค้าครบครัน ได้แก่ รถโฟล์คลิฟท์ รถยกตู้คอนเทนเนอร์ รถบรรทุกคอนเทนเนอร์ เครื่องเอกซเรย์ตู้คอนเทนเนอร์ ตาชั่งอิเล็กทรอนิกส์ สําหรับชั่งรถบรรทุก และยังติดตั้งกล้องวงจรปิด 88 ตัว
ศูนย์ฯ ให้บริการ 3 ส่วน ได้แก่1) การขนส่งสินค้า 2) โลจิสติกส์ เช่น รับส่งตู้คอนเทนเนอร์ ซึ่งมีอยู่ 3ประเภท ได้แก่ ตู้คอนเทนเนอร์ทั่วไป ตู้ขนของเหลวและสินค้าชนิดผง (ปูนซีเมนต์) และตู้คอนเทนเนอร์แบบห้องเย็น 3) งานอื่น ๆ เช่น ล้างและซ่อมแซมตู้คอนเทนเนอร์ และให้เช่าโกดัง[su_spacer size=”20″]
จุดเด่นของการดําเนินงานขนส่งสิ นค้าอยู่ที่ระบบข้อมูลการทํ างานที่เป็นระบบอัตโนมัติเกื อบทั้งหมด ตัวอย่างเช่น เมื่อรถบรรทุกตู้คอนเทนเนอร์แล่ นเข้าสู่ศูนย์ฯ ผ่านช่องเอกซเรย์ ข้อมูลของตู้คอนเทนเนอร์ จะปรากฏบนหน้าจอ เช่น เลขที่ ประเภทสินค้า และความเสียหายของตู้ จากนั้นรถจะถูกปล่อยออกมา โดยคนขับรถจะได้รั บใบรายการแสดงข้อมูลการเข้ าจอดรถ ในพื้นที่ขนส่งสินค้าที่กํ าหนดไว้ และเจ้าหน้าที่จะทราบจากหน้ าจอคอมพิวเตอร์ เนื่องจากมีการแบ่ งแยกการจอดรถตามประเภทสินค้ าและพื้นที่ส่งของ ขณะเดียวกันลูกค้าก็ สามารถตรวจสอบข้อมูลการขนส่งสิ นค้าได้ด้วยตนเองผ่ านระบบออนไลน์ โดยกระบวนการตั้งแต่รถบรรทุกเข้ ามาจนถึงขนตู้คอนเทนเนอร์ ลงจะใช้เวลาประมาณ15 นาที และหากมีสินค้าขนออกไปจะใช้ เวลาอีก 15 นาทีเช่นกัน[su_spacer size=”20″]
โครงการสร้างเครือข่ายศูนย์ คอนเทนเนอร์รถไฟในประเทศจีนรวม 18 แห่ง เกิดขึ้นตั้งแต่แผนพัฒนาเศรษฐกิ จและสังคมฉบับที่11 (2549-2553) ปัจจุบันสร้างเสร็ จแล้ว 12 แห่ง ได้แก่ คุนหมิง เซี่ยงไฮ้ ฉงชิ่ง เฉิงตู เจิ้งโจว ต้าเหลียน ชิงต่าว อู่ฮั่น ซีอาน หนิงโป เทียนจิน อุรุมชี อยู่ระหว่างขออนุมัติและก่อสร้ าง 6 แห่ง ได้แก่ ฮาร์บิน ปักกิ่ง หลานโจว กว่างโจว เซินเจิ้น เสิ่นหยาง[su_spacer size=”20″]
ปัจจุบัน ศูนย์ฯ มีบริการขนส่งสินค้ าตรงภายในประเทศ (ไม่หยุดสถานีระหว่างทาง) จากนครคุนหมิงไปเมืองต่าง ๆ ได้แก่ เฉิงตู หนานหนิง กว่างโจว เซี่ยงไฮ้ เจิ้งโจว จี้หนาน ฮาร์บิน (จากคุนหมิงไปฮาร์บินใช้ เวลาประมาณ 40 ชม.) โดยสินค้าขาเข้า และขาออกส่วนใหญ่มาจากหนานหนิง กว่างโจว และเฉิงตู ทั้งนี้ สินค้าขาออกที่สําคัญส่วนใหญ่ เป็นสินค้าขึ้นชื่อของยูนนาน ได้แก่ ปุ๋ยเคมี น้ําตาล โลหะนอกกลุ่มเหล็ก (non-ferrous metal) แร่ฟอสฟอรัส และยาสูบ
สําหรับการส่งออกไปต่างประเทศ นอกเหนือจากเส้นทางรถไฟคุนหมิง- เวียดนามแล้ว ยังส่งออกไปตามเส้นทางรถไฟขนส่ งสินค้านานาชาติจีนยุโรป (China-Europe Railway Express) จากคุนหมิง-รอตเทอร์ ดาม ประเทศเนเธอร์แลนด์ (เดินรถครั้งแรกเมื่อวันที่ 1 กรกฎาคม 2558 ใช้เวลาเดิ นทางประมาณ 15 วัน) และคุนหมิง-การาจี ประเทศปากีสถาน โดยในปี2560 ศูนย์ฯ ส่งออกสินค้ายูนนาน ประกอบด้วย ยาสูบ เมล็ดกาแฟ ยางพารา และส่วนประกอบ ของโลหะ ผ่านเส้นทางขนส่งสินค้านานาชาติ ไปยุโรปและเอเชียกลาง7,272 TEU หรือ 128,250 ตัน[su_spacer size=”20″]
ศูนย์ฯ เป็นชุมทางเชื่อมการขนส่งสินค้ าทางรถไฟในรูปแบบการขนส่ง Multi modal transport โดยทางรถไฟ เดินรถจากคุนหมิงเชื่อมสู่เส้ นทางขนส่งสินค้านานาชาติไปยุโรป และเส้นทางทะเล ซึ่งส่วนใหญ่ไปออกที่ท่าเรือเซิ นเจิ้น และบางส่วนผ่านเวียดนามออกสู่ ทะเลที่ท่าเรือไฮฟอง (เส้นทางออกทะเลที่ใกล้สุ ดของมณฑลยูนนาน) และคาดว่าในอีก 4-5 ปีข้างหน้ าจะเชื่อมโยงสู่ประเทศไทย หากโครงการเส้นทางรถไฟจีน (มณฑลยูนนาน-ลาว) แล้วเสร็จ ซึ่งจะเป็นอีกหนึ่งทางเลือกสํ าหรับการขนส่งของสินค้าไทยไปจีน เอเชียกลาง และยุโรป[su_spacer size=”20″]
สถานกงสุลใหญ่ ณ นครคุนหมิง