บทเรียนจากฮ่องกง 3: HKTDC และบทบาทสนับสนุนธุรกิจ startup ในฮ่องกง

               หลังจากที่เราได้กล่าวถึงภาพรวมระบบนิเวศธุรกิจ startup ของฮ่องกง และ Cyberport หนึ่งในองค์กรสําคัญที่ทําหน้าที่บ่มเพาะธุรกิจ Startup ด้านดิจิทัลและ Fintech ของฮ่องกงไปแล้วใน 2 ตอนที่ผ่านมา บทความในตอนนี้ เราจะไปทําความรู้จักกับสภาพัฒนาการค้าฮ่องกง (Hong Kong Trade Development Council) หรือที่รู้จักในนาม HKTDC อีกหนึ่งองค์กรของรัฐที่มีความสําคัญในการสร้างโอกาสทางธุรกิจของฮ่องกง รวมถึงจะพาไปรู้จักกับโครงการ Start-up Express โครงการสนับสนุน startup น้องใหม่ของ HKTDC ที่เพิ่งเริ่มขึ้นสด ๆ ร้อน ๆ ในปีนี้[su_spacer size=”20″]

               1. บทบาทสนับสนุน Startup และ SMEs ของ HKTDC

ตลอดกว่า 50 ปี HKTDC ได้เป็นพันธมิตรและให้การสนับสนุนธุรกิจฮ่องกงอย่างต่อเนื่อง ซึ่งรวมไปถึงการสร้างโอกาสทางธุรกิจให้ startup ซึ่งมีหลายรายได้รับผลตอบรับอย่างดีจากการเข้าร่วมในกิจกรรมต่าง ๆ ที่ HKTDC จัดขึ้น อาทิ งานแสดงสินค้า การประชุม การจับคู่ธุรกิจระหว่างสมาชิก โดยมีบทบาทหลักได้แก่

(1) เป็นตัวกลางเชื่อมโยงและสร้างโอกาสทางธุรกิจสําหรับ SMEs ฮ่องกงในตลาดนานาชาติ

(2) เป็นเวทีระดับสากลในการโชว์ผลงาน การจัดนิทรรศการและกิจกรรมเชิงธุรกิจต่าง ๆ และสร้างโอกาสในการพบปะทางธุรกิจระหว่างนักลงทุนและผู้ประกอบการ/ startup

(3) ช่วยพัฒนาศักยภาพและเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันของ SMEs ฮ่องกง ผ่านการจัดกิจกรรมเชิงพัฒนาที่เกี่ยวเนื่องตลอดปี

เนื่องจากการพัฒนาศักยภาพและเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันของ SMEs เป็นหัวใจในการขับเคลื่อน เศรษฐกิจฮ่องกงเพื่อก้าวไปในอนาคต HKTDC จึงมีโครงการสนับสนุนและกิจกรรมเชิงพัฒนาที่หลากหลาย เช่น

– ข้อมูลการตลาดเชิงลึก โดยจัดทําบทความวิจัยออนไลน์จํานวนมากเพื่อให้ SMEs ได้ติดตามข้อมูล อุตสาหกรรมและแนวโน้มการตลาดอย่างใกล้ชิด

– โครงการ Start-Up บริการให้ข้อมูลแบบครบวงจร รวมถึงให้คําปรึกษาสําหรับธุรกิจผู้ประกอบการ รวมทั้งมี SME start-up portal เป็นชุมชนสําหรับ startup ในการติดต่อแลกเปลี่ยนข้อมูลซึ่งกันและกัน มี SME support Business Advisory คอยให้คําปรึกษาฟรี พร้อมแนะนําที่ปรึกษามืออาชีพที่เป็นอาสาสมัครพร้อมช่วยเหลือ startup หน้าใหม่ มีพื้นที่เฉพาะสําหรับ Startup Zones ในงานแสดงสินค้า และนิทรรศการใหญ่ เช่น Asian Financial Forum เพื่อสร้างเวทีให้ startup ได้ออกสนามจริง รวมถึงต่อยอดให้ startup เป็นที่จดจําในตลาดมากยิ่งขึ้น

– SmartBiz Expo เป็นเวทีแสดงผลงานแบบครบวงจรที่เหมาะสําหรับองค์กรธุรกิจขนาดกลางและขนาดย่อม เพื่อศึกษาแนวโน้มธุรกิจ และปรับเปลี่ยนโครงสร้างธุรกิจผ่านนวัตกรรม ความคิดสร้างสรรค์ การประยุกต์ใช้เทคโนโลยี และการออกแบบเพื่อสร้างโอกาสทางการตลาด[su_spacer size=”20″]

               2. งานวันผู้ประกอบการ (Entrepreneur Day) อีกหนึ่งกิจกรรมสําคัญของ HKTDC ในการสนับสนุนต่อยอด startup ซึ่งมีขึ้นเพื่อให้ผู้ประกอบการและ Startup ใหม่ ๆ รวมถึงนักลงทุนได้มีโอกาสได้พบปะ แลกเปลี่ยน ประสบการณ์ และแบ่งปันความรู้ให้แก่ผู้ที่อยากเริ่มต้น startup งานนี้จัดขึ้นทุกปีในช่วงเดือนพฤษภาคม โดยในโอกาส ครบรอบ 10 ปี ของการจัดงานในปี 2561 HKTDC ได้ริเริ่มกิจกรรมใหม่คือ Start-up Express ซึ่งเป็นโครงการบ่มเพาะ startup หน้า ใหม่ระยะสั้น โดยจะคัดเลือก startup ที่ผ่านเกณฑ์พิจารณาเข้ารับการอบรม ก่อนจะคัดเลือกจาก 100 ราย ให้เหลือ 20 รายเพื่อเข้าสู่การ pitching ในวันผู้ประกอบการ ซึ่งจะมีแค่ 10 รายที่ได้ผ่านเข้ารอบและได้รับการบ่มเพาะกับโครงการโดยมีวัตถุประสงค์เพื่อให้สอดคล้องกับนโยบายของรัฐบาลในการส่งเสริมนวัตกรรมและผลักดันธุรกิจ startup

งาน Entrepreneur Day ปีนี้ จัดขึ้นช่วงวันที่ 17-18 พ.ค. 2561 โดยได้รวบรวมข้อมูลสําหรับผู้ประกอบการไว้อย่างครบวงจร อาทิ การออกบูธจากผู้ประกอบการ startup การสัมมนาแลกเปลี่ยนข้อมูล การแข่งขันรอบสุดท้ายสําหรับโครงการ Start-up Express รวมถึงกิจกรรมสร้างเครือข่ายธุรกิจ เป็นต้น โดยปีนี้มีผู้เข้าร่วมชมงานทั้งหมด 18,300 คน (เพิ่มขึ้นร้อยละ 4 จากปี 2560) มีผู้ประกอบการมาออกบูธทั้งหมด 276 ราย ทั้งที่นําสินค้าเชิงนวัตกรรมและเทคโนโลยีมาแนะนําและหาพันธมิตรเพิ่ม และที่มาแนะนําบริการครบวงจรสําหรับ Startup ตั้งแต่การจดทะเบียนจนถึงการดําเนินการทางการตลาด นอกจากนี้ ยังมีบริษัทต่าง ๆ ทั้งภาครัฐและเอกชนมาออกบูธให้บริการด้านต่าง ๆ ไม่ว่า จะเป็นการระดมทุน ขยายธุรกิจ หรือแก้ไขปัญหา ไปจนกระทั่งช่วยจับคู่เจรจาระหว่าง startup และผู้เชี่ยวชาญใน หลากหลายสาขา รวมถึงยังมีการรับสมัครบุคลากรทางด้าน FinTech/ ดิจิทัลในงานอีกด้วย

ไฮไลท์ของงานในปีนี้ก็คือ การคัดเลือก Start-up Express รอบสุดท้าย โดยผู้ที่ผ่านเข้ารอบ 20 ราย (จาก startup ที่สมัครกว่า 100 ราย) ต้องนําเสนอผลงาน/ ไอเดีย/ โอกาสทางธุรกิจและแนวโน้มตลาดเป็นเวลา 3 นาที ในการ pitching ต่อหน้าสาธารณชนในงาน และตอบคําถามเชิงธุรกิจจากกรรมการอีกรายละ 3 นาที เพื่อคัด startup 10 รายสุดท้ายเข้าร่วมโครงการ[su_spacer size=”20″]

               3. โครงการ Start-up Express

โครงการนี้เริ่มเปิดรับสมัครตั้งแต่เดือนมีนาคม 2561 โดยมี กิจกรรมแนะแนวเตรียมความพร้อมในช่วงต้นเดือนเมษายน ก่อนจะ พิจารณาผลงานช่วงสิ้นเดือนเมษายนเพื่อคัดเลือก 20 คน เข้าร่วม pitching รอบสุดท้ายในงาน Entrepreneur Day เมื่อวันที่ 18 พ.ค. 2561 ที่ผ่านมา โดยในรอบ pitching นี้ startup ที่เรียกเสียงฮือฮาได้ มากที่สุดและอายุน้อยที่สุดเพียง 13 ปี กลับสามารถคิดค้น แอปพลิเคชั่นการเรียนภาษาต่างประเทศสําหรับเด็ก

ทั้งนี้ ผู้ผ่านการคัดเลือกเข้าโครงการ 10 ราย จะได้รับสิทธิใน “การเข้าร่วมออกบูธงานนิทรรศการต่าง ๆ ทั้งในฮ่องกงและระดับนานา ชาติในมูลค่า 160,000 ดอลลาร์ฮ่องกง ซึ่งหมายถึงการเสริมสร้าง พันธมิตร โอกาสระดมทุนและต่อยอดเครือข่ายทางธุรกิจซึ่งครอบคลุม ไปถึงโอกาสขยายธุรกิจใน Greater Bay Area และในระดับโลก นอกจากนี้ ผู้เข้าร่วมโครงการฯ ยังจะมีโอกาสเข้าชมนิทรรศการแสดงสินค้าระดับสากลทั่วโลก

ปีนี้เป็นปีแรกที่ HKTDC ได้ริเริ่มโครงการ Start-up Express ขึ้นด้วยการสนับสนุนจากรัฐบาลฮ่องกง เพื่อผลักดันและ สร้างโอกาสเติบโตสําหรับธุรกิจขนาดเล็กในฮ่องกง ซึ่งเงื่อนไขใน STARTE การเข้าร่วมโครงการคือ ต้องเป็น startup ที่มีอายุไม่เกิน 5 ปี มี 2 บริษัทดําเนินธุรกิจในฮ่องกงเป็นหลักและมีเงินทุนน้อยกว่า 10 ล้านดอลลาร์สหรัฐ

แม้ว่าโครงการนี้จะเพิ่งเริ่มต้น แต่ก็ได้ช่วยฝึกฝน startup ที่สมัครเข้าร่วมกิจกรรมกว่า 100 รายให้ได้ทดลอง ฝึกซ้อมก่อนออกสู่ตลาดจริง ได้เรียนรู้ ศึกษาจากผู้มีประสบการณ์รวมถึงเป็นโอกาสในการสร้างพันธมิตรทางธุรกิจและ โอกาสระดมทุนจากนักลงทุนอีกทาง “Start-up Express” จึงเป็นทางลัดที่มีศักยภาพในการเชื่อมผู้ประกอบการกับคู่ค้า และนักลงทุนสู่ระดับสากล[su_spacer size=”20″]

               4. Startup ในฮ่องกงและการต่อยอดใน Big Bay Area

เนื่องจากรัฐบาลฮ่องกงได้ให้ความสําคัญต่อการสนับสนุน Startup อย่างจริงจัง โดยมีการผลักดันทั้งภาครัฐและ ภาคเอกชนไม่ว่าจะเป็น HKTDC, Science Park, Cyberport และสถาบันอื่น ๆ ในการส่งเสริมระบบนิเวศธุรกิจที่เอื้อ ต่อการพัฒนาศักยภาพทางนวัตกรรมและเทคโนโลยี ดังนั้น startup ที่จดทะเบียนในฮ่องกงสามารถใช้ประโยชน์อย่าง เต็มที่จากข้อได้เปรียบนี้ นอกจากนี้ startup ฮ่องกงยังสามารถต่อยอดธุรกิจในพื้นที่อ่าว GBA ซึ่งเป็นเขตพัฒนาของ 9 เขตเศรษฐกิจใน Pearl River Delta รวมถึงฮ่องกงและมาเก๊า ซึ่งเป็นข้อได้เปรียบกว่าระบบนิเวศอื่น ๆ ในเอเซียและ Silicon Valley

ทั้งนี้ HKTDC ได้ทําการศึกษาพบว่าตลาดสําคัญที่สุดของธุรกิจ Startup ฮ่องกง ได้แก่ตลาดฮ่องกงเอง และ รองลงมาได้แก่จีนแผ่นดินใหญ่ ซึ่งมีศักยภาพทางการตลาดสูงที่สุด โดยพบว่าร้อยละ 56 ของ startup ฮ่องกง ต่างมุ่งเป้าไปยังตลาดจีนแผ่นดินใหญ่ในระยะยาว ซึ่ง GBA จะมีส่วนช่วยได้มากทั้งในการขยายตลาดภายในของฮ่องกงให้ใหญ่ขึ้น และช่วยให้ startup ฮ่องกง เข้าสู่ตลาดจีนแผ่นดินใหญ่ได้ง่ายขึ้นด้วย[su_spacer size=”20″]

ศูนย์ข้อมูลเพื่อธุรกิจไทยในฮ่องกง